علل خود کم‌بینی در کودکان
خودکم‌بینی را در کودکان چگونه از بین ببریم؟ راه‌های تقویت عزت‌نفس در کودک چیست؟
معمولاً خودکم‌بینی در کودکان به دلیل رویکرد غلط والدین آنهاست. خصوصیات زیر در والدین، سبب خودکم‌بینی کودک می‌شود:
والدین وسواسی، مطلق‌گرا، مبادی آداب، آبرو‌مدار؛
والدینی که می‌خواهند فرزندشان خیلی مؤدب به نظر برسد؛
والدینی که برای فرزندشان چارچوب تنگ می‌گذارند؛
والدینی که دائم نصیحت می‌کنند و توصیه‌ها، تذکرها و آموزش‌های مستقیم بسیاری برای کودک دارند؛
والدینی که فرصت رشد به کودک نمی‌دهند. رشد و شکوفایی کودک را نمی‌بینند و نقص‌های کودک برایشان بسیار پررنگ است و کودکشان را کمتر تأیید می‌کنند.
مسلم است، فرزندان چنین والدینی، اعتماد به نفس، تحمل انتقاد و عزت نفس نخواهند داشت و همواره خود را خطاکار می‌دانند و به محض روبروشدن با هر نوع انتقادی، به هم می‌ریزند.
مادران وسواسی و جزئی‌بین، از همان بدو تولد در جزئی‌ترین کار بچه‌ها دخالت دارند و تربیت را از مسیر فطری خارج می‌کنند. دائماً دنبال سلیقۀ خود در تربیت هستند نه شکوفاشدن استعداد کودک. بنابراین به بچه استقلال نمی‌دهند. چنین کودکانی آزمون و خطا نمی‌کنند و وقتی وارد اجتماع می‌شوند، نمی‌توانند به‌طور مستقل کارهایشان را انجام دهند. احساس ضعف می‌کنند و طاقت ناکامی و شکست را ندارند و نمی‌توانند با محیط و معاشران، تعامل و سازگاری مناسب داشته باشند.
و اما راه حل:
مادر باید بچه را آزاد بگذارد و او را از قید و بندهای اضافی رها کند. از اشکالات جزئی و جزئی‌نگری دست بردارد. نقاط قوت کودک را ببیند و در جمع بزرگترها مطرح کند. به کودک به اندازۀ توانش مسئولیت دهد و توانایی‌های او را از ته قلب باور کند. وقتی کودک کاری را انجام داد، نقاط قوت کار را بزرگ بشمارد و نقاط منفی را کم‌رنگ و ناچیز جلوه دهد. بخصوص در کارهای شخصی به بچه حق انتخاب دهد. اجازه دهد تا کودک خطا کند و خودش ببیند که اتفاق مهمی نمی‌افتد.
اگر در مسیر این آزمون و خطا، افراد جامعه به او بازخوردهای متفاوت نشان دادند، اشکال ندارد. مادر باید در موارد ناکامی به او روحیه دهد و از حمایت و همراهی او دریغ نکند و کودک را محکم بار آورد. مادر باید مانند ستونی می کن استوار و مهربان باشد، تا بچه‌ها مثل پیچک، به او تکیه کنند و رشد نمایند.
بازی‌های قالب‌شکن با همراهی والدین در این مسیر، بسیار مفید هستند. خوب است والدین نیز مانند کودک در این بازی‌ها شرکت کنند. مثلاً بادکنک‌هایی را بارها باد کنند و بترکانند و از اینکه کودک از صدای آن بترسد، هراسی به دل راه ندهند. چون ملاحظۀ ترس در بزرگترها می‌تواند کودک را منفعل کند.
متخصصان روانشناسی، راهکارهای دیگری را به والدین پیشنهاد می‌کنند تا کودکشان از خودکم‌بینی دور و به عزت نفس متخلق شود.
این راه‌ها عبارتند از:
شب‌ها کارهای روزمره را کنار بگذارید و برای کودک قصه بگویید.
اشتباهات کودک را راحت ببخشید.
خوبی‌هایش را بزرگ کنید.
به حرف‌هایش خوب گوش بدهید.
بی‌دلیل کودک را در آغوش بکشید و ببوسید.
هرگز کودک را با دیگر همسالانش مقایسه نکنید.
به او نگویید: «وای به حالت! اگر فلان کار را انجام دهی.»
گاهی با او برنامه‌های تلویزیونی را که دوست دارد، ببینید.
به او نگویید: «تو دیگر بزرگ شدی، بچگی نکن.»
اگر اشتباه کردید، به راحتی عذرخواهی کنید.
همراه فرزندتان دعا و نیایش کنید.
توی ذوق بچه نزنید و به کودک نگویید: «الکی نگو؛ داری از خودت درمیاری و...» بلکه با او همراهی کنید.
